maandag, november 26, 2007

Ontwikkeling 2.0 - nieuw, oud, goed, fout

Ik blijf toch steeds nog wat nadenken over al die privé initiatieven in ontwikkeling. Goed of fout? Ik hou niet (meer) zo van heel erg zwart-wit denken, maar ik blijf mezelf afvragen wat ik ervan vind.

De wortels van ontwikkelingswerk liggen helemaal in privé-initiatieven. De revivals rondom Wesley en later Moody hadden een sterke invloed op de ontwikkeling van sociale initiatieven. Tussen 1815 en 1914 heb je dan de 'grote eeuw' van zending (en ontwikkeling en alle mengvormen ertussen) - en stijgt het aantal uitgezondenen alleen al in de protestantse hoek van een paar honderd tot 22.000.
Parallel daaraan ontwikkelen er allerlei andere sociale initiatieven. De eerste 100 jaar van de arbeidersbeweging in Engeland (waar die het eerst ontwikkelde) is volledig een evangelikaal gebeuren (en dat was beslist een minority). En gevangenishervormingen, anti-alcoholisme bewegingen, Lord Shaftesbury met (o.a.) zijn anti schoorsteenveegjongetjes wet. Etc.
Deze individuen wachtten niet op 'de professionals'. Die bestonden ook niet. Ze werden het zelf (door alle trials en errors - en sommigen zijn het nog steeds niet, zie weer de studie van Lau Schulpen in 2007). Tegelijkertijd bewerkten ze de overheid om hun taken op te nemen.
[Duidelijk dus waar het ministerie z'n drie strategieën vandaan heeft: directie armoedebestrijding, maatschappijopbouw en beleidsbeïnvloeding.]
Eén en ander dreef natuurlijk ook zeker mee op de vleugels van het kolonialisme...

De vraag of dit goed of niet goed was, doet niet veel terzake. Feit is, dat hier wortels van alle OS, IS en andere hulp liggen. Het enige verschil is dat er nu professionals voorhanden zijn en toen niet.

Daarnaast is het mode om dingen zelf te doen. En meestal ben ik daar best wel positief over, of zie ik er in ieder geval de positieve (en broodnodige) kant van in.
Bijvoorbeeld van web 2.0: ook zelf er bij betrokken zijn en niet alleen maar passief consumeren.
Of organisation 2.0: interactief in plaats van hiërarchische organisatievormen.
Of democratie 2.0: directe invloed in plaats van via via.
Of church 2.0: interactief en relationeel kerk zijn in plaats van in allerlei politiek gecompliceerde gezagsverhoudingen en instituten verwikkeld zitten en tegengehouden worden, maar Jezus Christus direct en met elkaar dienen.
En nu dus ontwikkeling 2.0: niet via de trage, logge, professionele instituten, maar gewoon zelf doen.

Die eerste voorbeelden spreken me allemaal wel aan. Die laatste kriebelt ietsje meer. Waarom? Omdat ik in dit geval zelf aan de kant van de gevestigde orde en macht zit. En me dan aangevallen voel. Net zoals de meeste managers niet echt geloven in organisation 2.0. Of kerkenraadsleden in church 2.0.

Dus? Wie wint het in me? De machthebber of de postmoderne anarchist?

Slap, maar ik ga voor een middenoptie: volledig accepteren, zonder enig negatief waardeoordeel. Maar wel overeind houden dat professionaliteit (dus de gevestigde orde) iets te bieden heeft (anders kan ik niet verantwoorden dat ik m'n baan blijf houden :)).

Misschien betekent dit ook wel dat ik voor de andere 2.0-en eenzelfde visie zou moeten volgen of ontwikkelen. En ik denk dat ik dat ook doe. De traditionele kerk heeft toch ook wel wat (anders was ik er ook niet lid van) en hiërarchie in een organisatie heeft toch ook wel een positieve functie. En misschien zelfs statische websites wel...

5 opmerkingen:

Bart Lacroix zei

Ik denk niet dat het een kwestie is van goed of fout.

Toen in het begin de weblogs opkwamen hadden de professionele journalisten het ook over amateurs en doe-het-zelvers en stelde ze kritische vragen bij de kwaliteit. Intussen zijn weblogs al geaccepteerd en nemen ze een belangrijke plek in naast de professionele journalistiek (zie bijvoorbeeld je eigen weblog). De twee werelden bestaan naast elkaar en versterken, integreren of houden elkaar juist scherp daar waar nodig.

Hetzelfde geldt denk ik voor ontwikkelingssamenwerking 2.0. Het is een beweging ontstaan vanuit de menselijke behoefte (de mens 2.0) die niet te stoppen is. Internationale samenwerking tussen mensen in de meest pure vorm. Westerse boeren helpen boeren in ontwikkelingslanden, artsen helpen artsen, scholieren helpen scholieren. Hoe kun je daar eigenlijk tegen zijn?

Zelf ben ik bezig met het oprichten van de 1%CLUB. Een club van mensen die 1% van hun tijd, energie, expertise en geld willen inzetten voor het oplossen van armoede. Helemaal volgens de ontwikkelingswerk 2.0 gedachte komen we daarom binnenkort met een digitale marktplaats voor particuliere ontwikkelingsinitiatieven (www.1procentclub.nl).

Unknown zei

Hoi Bart,
Leuke toevoeging, dat dit komt door de 'mens 2.0'.

Ik ben het met je eens dat we van de waardeoordelen (en veroordelingen) afmoeten.

Wel blijf ik vinden dat net zoals de professionele journalistiek wel bepaalde lessen uitgevonden heeft die bloggers alleen tot hun eigen schande over het hoofd kunnen zien, dat er zo ook een aantal lessen in ontwikkelingswerk geleerd zijn, die OS 2.0 niet over het hoofd zou moeten zien. (zie b.v. hier.

En de mate waarin ontwikkelingswerk ingrijpt in het leven van anderen is groter dan bij journalistiek - en dus zitten er minstens zoveel ethische kanten aan dan bij journalistiek.

Maar nogmaals: we moeten uit het goed-fout schema.
groet, Wouter

NB ik heb pas wat op de site van de 1% club rondgeneust. Erg aardig idee. In de kerk in Afrika waar ik gewerkt heb, was het concept van tienden geven erg actueel (en ik geloof daar ook wel in) - daar deed het me wat aan denken.

Joitske zei

Hoi Wouter, ja, ik denk dat je gelijk hebt dat een deel van de irritatie is dat je het gevoel hebt dat je expertise ondermijnd wordt. Van de andere kant voel ik me niet meer 100% ontwikkelingswerker, dus zou ik daar minder last van moeten hebben. Misschien is voor mij het probleem dat je het niet gelijkwaardig naast elkaar moet zetten, wat soms wel gebeurd. Ik zet citizens journalism en professioneel journalism ook niet op dezelfde hoogte. Of is dat vooral mijn gevoel, en voel ik met toch snel aangevallen?

Joitske zei

ps. Bart zegt: hoe kun je ertegen zijn? Ik heb juist wel een aantal gevallen heel erg mis zien gaan. Een vrouw die vergiftigd is omdat ze heel veel geld had gekregen van een nederlander bv. En nog wat gevallen die minder erg zijn.

Unknown zei

Ja, tijdens het debat in Nijmegen kwamen er uit de zaal ook een paar verhalen dat ingrijpen in het leven van anderen niet neutraal is en erg mis kan gaan. Ik heb veel haat, nijd en jaloezie gezien rondom prive projectjes.
Aan de andere kant is niet uitgesloten dat dit via projecten van 'echte' organisaties ook wel voorkomt. Maar alweer: veel daarvan hebben toch wel een aantal nuttige lessen geleerd.