De kerk in de wereld

Net het boek van Michael Horton gelezen: "Where in the world is the church?" Een verfrissend boek wat me toch tegenviel.

Het gaat over het dilemma tussen 'wereldse' (beter wereldlijke) activiteiten en 'geestelijke': de idee dat de gewone bezigheden hoogstens een noodzakelijk kwaad zijn (die vervolgens geld opleveren om te gebruiken voor de geestelijke doelen), maar vaker nog een afleiding zijn om bezig te zijn met de echte, nl. geestelijke zaken. Echt God dienen gebeurt als predikant of in zending, dat is roeping - al het andere niet. Dat is dan al een stuk beter als 'het andere' op een christelijke manier gebeurt: een christelijk bedrijf, christelijke kunst, christelijke romans, etc. dan hoef je je ook een stuk minder schuldig te voelen om met wereldse zaken bezig te zijn.

Horton pleit ervoor om het terrein van Bijbel / theologie / ethiek / kerk volledig te scheiden van alle andere terreinen van het leven. Voor de gelovige is de hele wereld open, alle beroepen zijn goddellijke roeping. Er hoeft geen christelijke variant gecreeerd te worden voordat iets toelaatbaar is (een christelijke loodgieter zet geen christelijke wc's, dus waarom zou een christelijke kunstenaar christelijke kunst moeten produceren of een christelijke ontwikkelingswerker een christelijk project?). Hij laat zien dat historisch gezien juist het christelijk geloof, met name vanaf de Reformatie, een grote rol gespeeld heeft in de ontwikkeling van veel gebieden, incl. de ontwikkeling van de moderne wetenschap (Weber these, Merton thesis met een anti-Roomse bias. Stark laat zien dat het niet zozeer om Protestantisme alswel om monotheisme ging.)
Hij leunt sterk op Kuyper's ideeen van souvereiniteit in eigen kring om te bepleiten dat het niveau van kerk en theologie zich niet moet bemoeien met alle andere 'kringen' en heeft dus kritiek op Kuyper zelf die wel overal een christelijke variant van wilde hebben - dat leidt volgens Horton ook tot kwaliteitsverlies en tot namaak.

Tegelijkertijd pleit hij ervoor om het gebied van kerk, theologie en ethiek hier niet door te laten beinvloeden. Waarom hij me tegenvalt:

• Het losse, onaantastbare niveau van kerk, theologie en ethiek staat contextualisatie in de weg.
  Als christelijke kunstenaars alleen seculiere muziek maken en de kerkelijke cultuur daar los van staat, blijft de kerkelijke cultuur star, onbeweeglijk en vervreemt van haar omgeving. Horton verdedigt dit theologisch (hij is van Westminster, beetje de 'regulative principle' traditie, die zegt dat in de kerk alles volgens Gods eigen voorschriften moet gaan zonder enige menselijke invulling - en vervolgens blijkt het toch te gaan om een bepaalde gestolde traditie.)
  
• Ik deel z'n argument dat christenen veelmeer voluit in de wereld moeten staan en opereren, als roeping van God (dus zonder daar direct evangelisatorische doelen aan te koppelen), maar vindt toch dit niveau veel te los staan van z'n kerk/theologie/ethiek niveau. Toegepast op mezelf: christenen in ontwikkelingswerk (ik zeg niet: christelijk ontwikkelingswerk) moeten zich wel degelijk heel direct laten inspireren door een bijbelse mensvisie en bijbelse ethiek in hun werk
• zullen dus geen overoptimistische visie uitdragen die geen rekening houdt met de realiteit van zonde en onrecht, in mensen en structuren. zie ook deze post.
• zullen dus geen projecten opzetten die mensen in materiele zin helpen en in mentale zin achteruit helpen (dependency, loss of empowerment), etc.
• Toegepast op politiek: christenen hoeven niet perse eigen christelijke partijen te hebben, maar moeten zich wel degelijk laten inspireren door bijbelse visies en vooral door bijbelse ethiek.