een kwestie van woorden

Welke woorden zijn neerbuigend en welke niet?
Hoe heten oorspronkelijke bewoners van een gebied? Inboorlingen, inheemsen, oorspronkelijke bevolking, stammen, bevolkingsgroepen, ethnische groepen? Aboriginals, natives, tribes, ethnic groups?
De ene na de andere term werd gebruikt en daarna afgedankt wegens de neerbuigende connotatie. En terecht. Toch maakt dit wel duidelijk dat de neerbuigendheid in de mensen zit die de woorden gebruiken. Waarschijnlijk zal de cyclus van steeds nieuwe woorden die vervolgens weer afgedankt worden, nog wel even doorgaan.

Volgens mij moet je jezelf steeds afvragen of het wel nodig is om iemand een bepaalde aanduiding te geven. Iemand kan vaak ook gewoon als pastor, development worker, doctor, of wat dies meer zij, aangeduid worden, zonder dat ook maar een van onderstaande toevoegingen nodig zijn.

Hieronder een rijtje wat me zo te binnen schiet van wat wel en niet 'kan':

Nederlands

• Inboorlingen - nee
• Inheemsen - nee
  kan wel voor planten en dieren
• Derde Wereld - kan wel maar wordt soms ook als denigrerend ervaren. Vandaag nog vertelde iemand die 'daar' vandaan komt, hoe stigmatiserend hij het ervaart om aangekondigd te worden als 'spreker uit de derde wereld'.
  Alternatief: twee-derde wereld wordt in Engels veel gebruikt, in NL niet echt.
  Het Zuiden lijkt neutraler. Ontwikkelingslanden als groep kan ook, maar een persoon is niet 'iemand uit een ontwikkelingsland'.
• Stammen - nee. Zijn de achterhoekers ook een stam? En de Zeeuwen? Of Nederlanders als geheel? Beter: ethnische groep.
• Locale bevolking / plaatselijke bevolking - ja, (maar kan nog net zo denigrerend gebruikt worden)
• Ethnische groep - ja

Engels

• Aboriginals - nee
• Natives - nee
  Kan wel als Amerikanen elkaar naar hun staat vragen 'native of Texas', maar buitenlanders mogen dit richting Amerikanen weer beslist niet gebruiken
• Third World people - nee, Two Thirds World, non-Western World, the South
• Locals - nee
• Nationals - nee, soms misschien wel 'national pastors' - twijfel
• Tribes - nee. Beter: ethnic groups.
  Lijkt in India wel te kunnen, maar ik vraag me toch af of daar de neerbuigendheid er ook niet in doorklinkt. je hebt daar de Scheduled Castes en de Scheduled Tribes die allerlei voorrechten hebben. Maar Indiase kritikasters van dit systeem benadrukken dat dit systeem zelf stigmatiserend werkt.
  In de samenstelling 'tribal people' lijkt het ook geaccepteerder.
• Indigenous people - ja, maar ...
• Ethnic group - ja